سوالات زيست شناسي كنكور سراسري از 90-84

فصل 6 زيست شناسي پيش دانشگاهي

فصل 7 زيست شناسي پيش دانشگاهي



:: برچسب‌ها: سوال - تست - كنكور- سراسري- زيست شناسي- هوش- نكته- زيست شناسي- دلفين,
نويسنده : مهين حبيبي


دنياي جانداران

 پروانه مونارك  (Monarch  butterfly)

  نام علمي : Danus  plexippus

 پروانه های مونارک، قهرمانان واقعی

پروازهای طولانی مدت در میان سایر پروانه ها

هستند. این پروانه ها از زاویه تابش خورشید و

شدت نور آن برای تنظیم یک ساعت داخلی

استفاده می کنند. این ساعت به آنها کمک

می کند که بتوانند هزاران مایل را از شمال

ایالات متحده آمریکا به سمت مرکز مکزیک

پرواز کنند.

 
 
در آزمایشگاهی در مدرسه پزشکی دانشگاه ماساچوست، پژوهشگران
با تغییر جهت تابش نورخورشید و تاثیر آن بر رشدونمو مونارک ها دریافتند
که مغز کوچک این حشره قادر است احساس   دقیقی از زمان را توسعه
دهد. مراد از زمان یک ساعت زیستی است که به جانوران در محاسبه
زمان روز کمک می کند. این درک زمان به همراه زاویه تابش خورشید،
نسلی از پروانه های مونارک را قادر می سازد که از شمالی ترین ناحیه
ماساچوست به سمت جنگل های کاج دامنه کوه های سیرا
مادری (SierraMadre) در نزدیکی مکزیکوسیتی مهاجرت کنند. این
طولانی ترین مهاجرت شناخته شده در مورد پروانه است و دانشمندان
متحیرند که این حشرات ظریف و آسیب پذیر چگونه این کار را انجام
می دهند. دکتر استیون ام. ری پرت (S.M.Reppert) نویسنده اصلی
مقاله ای که در همین زمینه در مجله ساینس به چاپ رسیده معتقد
است بررسی ها نشان می دهند که طول روشنایی روز به تنظیم
ساعت داخلی در جهت رشدونمو مونارک ها کمک می کند. در آزمایشگاه،
پروانه های مونارک مقادیر متفاوتی از تابش نور و تاریکی را طی زمانی که
از حالت لاروی به پروانه کامل تبدیل می شوند را دریافت کردند. در ادامه
پروانه های مونارک بالغ در یک وسیله آزمایشگاهی شبیه به بشکه رها
شدند. این وسیله به ماشینی متصل بود که می توانست الگوهای پرواز
پروانه ها را تشخیص دهد. سپس پروانه ها به واسطه سیمی تحت کنترل
قرار گرفتند. این سیم به آنها این اجازه را می داد که به صورت افقی و در هر
مسیری که خودشان انتخاب کرده اند به پرواز درآیند.در مقابل، ماشین
هم جهت پرواز آنها را ثبت می کرد. ری پرت معتقد است نتایج آزمایش ها حاکی
از آن است که با تابش معمولی نور خورشید در هنگام رشد و نمو مونارک ها،
آنها تمایل پیدا می کنندبه سمت جنوب شرقی، محل زمستان گذرانی
پروانه های مونارک در مکزیکو، پرواز کنند. ولیکن پروانه هایی که همواره مقدار
ثابتی نور خورشید دریافت می کردند فاقد این مهارت رهیابی بودند.
در مقابل، آنها همواره به سمت تابش نور خورشید پرواز می کردند، شرق
در صبح و غرب به هنگام غروب. ساعت شبانه روزی تابش نورخورشید به
هنگام رشدونمو تعدادی از پروانه ها به تقلید از اثرروشنایی روز در ۶ ساعت
اولیه روز تغییر پیدا کرده است. این مسئله ظاهراً احساس درونی حشرات
از زمان، که ساعت شبانه روزی نامیده می شود، را به نقطه ای در حدود ۶
ساعتی موقعیت واقعی خورشید تغییر می دهد. پژوهشگران متوجه شدند
که این حشرات به سمت جنوب شرقی، که درحدود ۱۰۰ درجه از مسیر واقعی
مهاجرت آنها خطا دارد، به پرواز درمی آیند. ری پرت می گوید: «نتایج بررسی های
ما شواهد آشکاری از نقش اساسی ساعت شبانه روزی در مهارت جبران زمان
توسط مونارکها به دست می دهد.»
بازتاب تصوير انبوه پروانه هاي مونارك بر سطح آب بركه اي كوچك در ايالت ميل كومبرس در مكزيك

مدت زمان زیادی است که پروانه های مونارک به واسطه توانایی فوق العاده شان در
مهاجرت، پژوهشگران را سردرگم کرده اند. پروانه ها در بهار، تابستان و اوایل پاییز
زندگی کرده و قلمروی در حدود ۶ میلیون مایل مربع را در آمریکای شمالی به اشغال
خود در می آورند.در حال حاضر، سالیانه نسلی از مونارک ها به یک منطقه واحد
 برای زمستان گذرانی مهاجرتمی کنند. ری پرت می گوید: «برای انجام این کار، به
یک مکانیسم دقیق رهیابی نیاز است.» سالیانه حداقل ۴ نسل از پروانه های
مونارک زندگی می کنند.
اولین نسل از این پروانه ها دراوایل بهار از تخم های گذاشته شده در تگزاس و
لوئیزیاناخارج می شوند. لاروها از برگ گیاهان شیرگاو تغذیه کرده و سپس با
گذراندن دوره ای درون پیله به پروانه جوانی تبدیل می شوند.این پروانه های
جوان در جست وجوی گیاه شیرگاوبه سمت نواحی شمالی پرواز کرده
و در آنجااقدام به تولید مثل می کنند. این چرخه تا فصل پاییز تکرار
می شود. در این زمان نسلی ازپروانه های مونارک، به تغییرات زاویه
تابش خورشید عکس العمل نشان داده و بلافاصله از پیله خارج و پرواز به
سمت مکزیکورا آغاز می کنند. این سفر قریب به دو ماه به طول می انجامد.
میلیون ها پروانه مونارک در مکزیکو به زمستان گذرانی پرداخته و سپس
همین پروانه ها به جنوب ایالات متحده پرواز کرده و در آنجا جفت گیری
کرده و نهایتاً می میرند و این چرخه دوباره از سرگرفته می شود.
پروانه های مونارک مهاجرت کننده قریب به ۹ ماه عمر می کنند.
در حالی که نسل های دیگر این پروانه تنها یک هفته زنده باقی
می مانند. ري پرت معتقد است باتوجه به زمان مهاجرت سالانه
واضح است که توانایی مهاجرت، صفتی است که به طور ژنتیکی
از نسلی به نسل بعدی منتقل می شود.


:: برچسب‌ها: پروانه - مونارك- مهاجرت- مساعد- پادشاه- زيبا- قوي- مكزيك- جنگل-حشرات- شگفت انگيز,
نويسنده : مهين حبيبي


جايزه نوبل

 

جایزه نوبل معتبرترین جایزهٔ علمی است که به یک دانشمند تعلق می‌گیرد. جایزه نوبل در سال ۱۸۹۵، به وصیت کارخانه‌دار و شیمیدان سوئدی، آلفرد نوبل که بیشتر او را به دلیل ابداع دینامیت می‌شناسند، پایه‌گذاری شد.

 

آْلفرد برنارد نوبل د ر 21 اكتبر سال 1833 در شهر استكهلم سوئد چشم به جهان گشود . در هشت سالگي به همراه خانواده اش عازم روسيه شد . در همان نخستين سالهاي كودكي ، نشانه هاي علاقه به علوم و به وپژه شيمي در آلفرد كوچك پديدار شد . وي بيشتر آموخته هايش را به شكل خود آموز فرا گرفت. براي ادامه تحصيل به آمريكا رفت و پس از چهار سال از آمريكا بازگشت و به شهر پترزبورگ رفت و در آنجا به تحصيل و كار آموزي در رشته مهندسي پرداخت. در سال 1859 به سوئد بازگشت و در آنجا  به عنوان شيميدان در كارگاه پدر در هلنبورگ مشغول به كار شد. وبه پژوهش در فرآورده هاي شيميايي پرداخت.


:: برچسب‌ها: جايزه - نوبل- مدال طلا- ديپلم- استكهلم- ديناميت- بايسين-نوبليم,
نويسنده : مهين حبيبي